czwartek, 31 października 2013

Odtańczyć polkę, gdy ból doskwiera

 polka skomponowana przez F. Archera, 
tekst zawierał reklamę środków przeciwbólowych Perry'ego Davisa
circa 1899 


źródło: Wellcome Images

piątek, 18 października 2013

Spectropia - Spektralne iluzje (1866)

J. H. Brown, Spectropia : or, surprising spectral illusions showing ghosts everywhere, and of any colour  

Jestem bardzo szczęśliwa z powodu tego znaleziska, gdyż do tej pory, miałam możliwość zapoznania się jedynie z kilkoma skanami litografii z tej pozycji.
Okładka jest opatrzona wizerunkiem białej zjawy, a zastosowana czcionka przywodzi na myśl XIX-wieczne plakaty przemysłu rozrywkowego, jednak nie cel rozrywkowy przyświecał autorowi tej książeczki. Jak sam wyjaśnia, martwi go fakt, iż w dobie rozwoju nauki, ludzie wciąż tak chętnie oddają się zabobonom i spirytualizmowi.
Na samym wstępie pan J. H. Brown przeprasza, za nikłe walory estetyczne zamieszczonych w swej książce ilustracji, tłumacząc, że wybrał te, które najlepiej przysłużą się prezentacji tematu. Następnie przechodzi do opisu budowy oka i działania iluzji optycznych. Po pięciostronicowej części zatytułowanej A popular and scientific description, znajdujemy szesnaście kolorowych litografii przedstawiających zjawy różnej maści i koloru.

Według instrukcji autora, należy wybrać sobie jedną ze zjaw, wpatrywać się w nią przez ok. ćwierć minuty, a następnie odwrócić wzrok w stronę ściany lub sufitu, gdzie będziemy mogli owe widziadło ujrzeć . (Tak, sprawdziłam, działa.)

Poniżej zamieszczam skany z wydania piątego z 1866 roku









Oraz link do dokumentu w PDF Spectropia

czwartek, 17 października 2013

środa, 16 października 2013

Leniwiec z Mira Calligraphiae Monumenta


To najpiękniejszy leniwiec, jakiego widziałam.

Mira calligraphiae monumenta
Mira calligraphiae monumenta
Mira calligraphiae monumenta

Leniwiec
Mira Calligraphiae Monumenta, 
Ms.20, fol. 106
iluminator: Joris Hoefnagel [1542- 1600]
data powstania: 1591- 1596
akwarela, złoto, srebro na pergaminie
źródło: Getty search
Ms. 20, fol. 106
Ms. 20, fol. 106
Mira calligraphiae monumenta
Mira calligraphiae monumenta
Mira calligraphiae monumenta

Ścięte głowy, elektryzujące ciała

10 października 1789 roku dr Joseph Ignace Guillotin, podczas debaty Zgromadzenia Narodowego na temat kary ostatecznej, zaproponował dekapitację przy pomocy prostego mechanizmu, który zadawać miał szybką i bezbolesną śmierć. Oczywiście chodzi tu o gilotynę, której doktor - wyłącznie poprzez swoje niefortunne stwierdzenie* - stał się eponimem. Rewolucyjna Francja, a za nią inne narody, oszalała na punkcie ściętych głów. Wkrótce jednak w środowisku lekarskim pojawiły się wątpliwości, czy aby na pewno metoda przeforsowana przez Guillotina jest humanitarną, a co więcej, błyskawiczną. Obserwowano bowiem, jak ścięte głowy wykrzywiają twarze w grymasach, jakby wzdychają bądź rzucają złowrogie spojrzenia. Czy głowa żyje bez ciała? Czy pozostaje świadoma? Jak długo?
Choć w końcu wykluczono możliwość jakoby świadomość miała przetrwać egzekucję, zagadnienie wciąż wydawało się niewyczerpane. Naukowcy postanowili sięgnąć po prąd galwaniczny, aby ocenić zdolności odczuwania i reakcji ściętej głowy, a dalej, możliwości reanimacji ciała. Publiczne egzekucje zaopatrywały ich w świeży materiał badawczy, a świeżość ciała się liczyła, o czym wspomina Giovanni Aldini - bratanek i kontynuator eksperymentów Luigi Galvaniego - w swojej pracy Essai théorique et expérimental sur le galvanisme, avec une série d’expériences faites devant des commissaires de l’Institut national de France, et en divers amphithéâtres anatomiques de Londres z roku 1804:



"Należało więc zdobyć zwłoki o najlepiej zachowanych funkcjach życiowych. Z tego powodu, że tak powiem, ustawiałem się przy szafocie, pod ostrzem prawa, by prosto z rąk kata otrzymywać krwawiące ciała, jedyne,  które nadawały się do moich eksperymentów. Dzięki temu mogłem wykorzystać ciała dwóch przestępców ściętych w Bolonii, powierzonych przez rząd mojej naukowej dociekliwości."**

W ten sposób Aldini (jak i inni) pozyskiwał ciała do swoich eksperymentów i makabrycznych pokazów, którymi się wsławił. Najgłośniejszym z nich był pokaz przed Królewskim Kolegium Chirurgów w Londynie w styczniu 1803 roku, podczas którego Aldini prezentował wpływ prądu na martwe ciało, a demonstracji tej dokonał na trupie dwudziestosześcioletniego George'a Fostera, straconego przez powieszenie za morderstwo. Zaczął od rażenia prądem pojedynczych członków, które reagowały gwałtownymi skurczami, a zakończył wtykając jeden kabel do ucha, a drugi do odbytu nieboszczyka, który miał wówczas wykonać makabryczny taniec, o czym rozpisywały się londyńskie gazety. Oczywiście wysiłki Aldiniego oraz członków towarzystwa galwanicznego, dokonującego podobnych eksperymentów, nie poszły na marne; konsekwencją ich poszukiwań było wynalezienie techniki reanimacji elektrowstrząsami, a ponad to w 1818 roku zainspirowały one Mary Shelley do stworzenia słynnego "Frankensteina" .



Anegdotki o zgilotynowanych
Nicolas Philibert Hemey d'Auberive, Anecdotes sur les décapités, Sobry, Paris 1797



Poniżej: ryciny z Essai théorique et expérimental sur le galvanisme, avec une série d’expériences faites devant des commissaires de l’Institut national de France, et en divers amphithéâtres anatomiques de Londres, Fournier Fils, Paris 1804

  

 





Avec ma machine, je vous fais sauter la tête en un clin d’œil, et vous ne souffrez point - "Przy pomocy mojej machiny, mogę odciąć ci głowę w mgnieniu oka, tak, że nawet nie poczujesz"
** Gregoire Chamayou, Podłe Ciała, Wyd. 1, przeł. Jadwiga Bodzińska, Gdańsk, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2012

Wszystkie obrazki pochodzą z Gallica , Open Library